İki canlı biri için, anne adayı bir kadın için elbette öncelik bebeği oluyor. Beslenme ve beslenme düzeni, hamilelikte spor ve önemi, stresle başa çıkma gibi konuları sizler için derledik.
1. BESLENME
Tüketeceğimiz gıdalar, beslenme şeklimiz, alışkanlıklarımız ve hatta saatlerimiz bile hamileyken oldukça önem arz ediyor. Yanlış bildiğimiz doğrular, doğru bildiğimiz yanlışlar hem kendimizi hem de bebeğimizi etkileme gücüne sahip. Örneğin; şeker oranı yüksek olan meyve sularını, özellikle nektarları, uzmanlar asla ama asla önermiyor. Bunun yanı sıra, kendinize, bir uzmanla görüşerek muhakkak beslenme programı hazırlamanız, doktorunuza danışarak bunu uygulamanız gerekli.
Gebelikte beslenmede bir diğer kaçınmanız gereken şey ise; konserve gıdalar tüketmemek! Donmuş, paketli ya da konserve gıdalar, tazeliklerini kaybetmemeleri adına birtakım koruyucu maddeler katılarak hazırlanır. Gebelikte kaçınmanız gereken en önemli hususlardan biri koruyucu kimyasallar içeren gıdalardan kaçınmanızdır.
Bir diğer önemli mevzu ise tüketilen yağlar. Az önce de belirttiğimiz gibi paketli gıdalardan uzak durmamız gerektiğini söylemiştik. Bunların başında, hamile olun olmayın, doymuş yağ oranı yüksek yağlardan, margarinden uzak durmak geliyor! Zeytinyağı en sağlıklı seçim olacaktır; fakat asit oranı düşük bir zeytinyağı olmasına özen göstermek gerekiyor.
Biraz da hamilelik öncesine değinmek gerekirse, bebeğin beyin gelişimi için önemli olan folik asit desteğini, hamile kalmadan en az üç ay önce almanızda fayda var.
Gebelikte et tüketimi de çok önemli. Unutmayalım ki biz ne yersek, nasıl beslenirsek bebeğimiz de bu besinlerden faydalanarak büyüme ve gelişme gösteriyor. Kırmızı et, çinko, demir ve protein açısından oldukça önemli. Haftada 2 ila 4 gün 100 – 120 gram arasında tüketeceğiniz kırmızı et ile, bol miktarda B vitamini alırsınız ve kansızlığı önlersiniz. Tabii özellikle gebeyken birkaç pişirme önerisi vermemiz de gerekiyor. Örneğin, etin sinirsiz ve yağsız olmasına özen gösterin. Izgara, güveç gibi yağ gerektirmeyen pişirme yöntemleri seçmelisiniz. Pastırma, sucuk, sosis ya da salam gibi işlenmiş ve “çiğ” etlerden uzak durmalısınız.
Hamilelikte beyaz et tüketmek de D vitamini, B12 ve kalsiyum açısından önemli. Ayrıca beyaz et, nispeten daha az yağlı olur ve sindirimi de oldukça kolaydır. Her gün günde 100 gramı geçmemek kaydıyla beyaz et tüketebilirsiniz. Derisini temizlediğiniz tavuk ya da hindiyi, ızgara ya da fırında iyice pişirerek tüketmek çok önemli.
Gelelim balık tüketimine; bu biraz karışık bir mevzu aslında. Gebelik dışında tüketildiğinde oldukça faydalı olan balık fazla miktarda Omega-3, A ve B vitamini taşır ve kolesterol riski taşımaz; çünkü az miktarda yağ içerir. Fakat hamilelik döneminde dikkat etmemiz gereken bir şey var ki o da doğru balık seçimi. Bazı balıklar bol miktarda cıva içeriyor ve bu bebeğe ciddi zararlar verebiliyor. Temiz deniz hamsisi, sardalya, palamut, somon gibi balıklar tüketilebilirken, kaçınmanız gereken balıklar; kabuklu deniz canlıları (istiridye, midye), ton balığı, uskumru ve kılıçbalığı gibi balıklardır. Doktorunuza danışarak, doğru balık için ilk ağızdan yardım almanızda fayda görüyorum. Gebelikte “çiğ” tüketmemek kuralı balık için de geçerli. O yüzden suşi vb. teknikle hazırlanan balık çeşitleri tüketmeyiniz. Bunun yerine buğulama ya da ızgara tercih edebilirsiniz.
Gebelikte abur – cubur tüketimi konusuna gelirsek; paketli gıdalar için söylediğimiz şey cips, çikolata, paketli bisküviler gibi gıdalar için de geçerli. Bunun yerine sebze – meyve tüketimi siz ve bebeğiniz için çok daha faydalı olacaktır. Paketli ve koruyu kimyasallar içeren tüm gıdalardan kaçınmaya çalışmalısınız. Aksi taktirde bebeğinizin gelişimi olumsuz etkilenmekle birlikte, bazı hastalıklara da sebebiyet verebilir.
Gazlı içecekler kesinlikle yasak! Gebelikte ve hatta öncesi – sonrasında dahi tüketmemeniz gereken bir içecek grubu asitli içeceklerdir. Taze sıkılmış mevsim meyve suları ve bunlarla yapacağınız rengarenk ve lezzetli smoothie’ler ile doyurucu ve besleyici içecekler hazırlamalısınız. Kola, paketli meyve suları, özellikle nektarlardan uzak durmalısınız.
Hamilelikte meyve – sebze tüketimi ise mevsimine göre beslenmekten geçiyor. Yani mevsimi dışında hiçbir sebze – meyveyi tüketmemeye çalışmalısınız. Ayrıca taze sıkılmış meyve suları gebelikte önerilen fakat abartıya kaçılmaması gereken bir husus.
Gebelikte süt ürünleri tüketimine gelecek olursak; süt tüketimi oldukça önemli. Yağı azaltılmış süt, peynir gibi ürünlerin kalsiyum değeri, yağlı ürünlere göre çok daha fazladır. Bazı hamilelerde gaz problemi oluşabildiğinden, yoğurt, brokoli gibi kalsiyum açısından zengin diğer ürünleri tercih edebilirsiniz. Günde 3 bardak süt tüketimi, özellikle gebeliğin 20. Haftasından sonra oldukça önemli, unutmayalım!
Hamilelikte kahve tüketimi ise yasak değil. Doktorlar günde 1 fincan şekersiz Türk kahvesinin içilebileceğini söylüyor. Kahve falı tutkunu hamile hanımlara duyrulur :)
2. GEBELİKTE SPOR NASIL YAPILMALI?
Uzmanlar çok ağır egzersizlerden ve tempolu yürüyüşlerden kaçınmanız gerektiği konusunda ciddi uyarılarda bulunuyor. Hafif tempoda yürüyüş, yavaş hareketli denebilecek yüzme aktivitesi ve hamile yogası önerilen sporlar arasında yer alıyor. Eğer tempolu bir spor yaparsanız, rahme giden kan azalır ve bebeğe yeterli kan ve oksijen gitmez. Özetle, spor yaparken yavaş tempoda egzersizler tercih etmelisiniz.
3. GEBELİKTE İLAÇ KULLANILIR MI?
Hamilelik boyunca “hiç ilaç kullanılamaz” ya da “muhakkak şu ilacı almalısınız” söylemleri son derece yanlıştır. Doktorunuz ne diyorsa o! Doktorunuza danışmadan hiçbir ilacı kullanmayın. Yalnızca, şikayetiniz üzerine onun tespit edip vereceği ilacı kullanmalısınız. Aksi bir durum, bebeğinizin gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir, aman dikkat diyelim!
4. KİMYASAL İÇERİKLİ ÜRÜNLER KULLANMAK SAKINCALI MI?
Bu ürünlerin en başında sigara geliyor. Kesinlikle içmemelisiniz. Bu konuda uzmanlar çok net.
Bir diğer husus ise saç boyamak... deri yoluyla emilen saç boyasındaki kimyasallar, özellikle gebeliğin ilk üç ayında bebeğe ciddi zararlar verebilir. Katarakt ya da nörolojik vakalar ve kansere dahi varan ciddi hastalıklardan kaçınmak için saç boyamayı gebelikten sonraya bırakmanızda fayda var.
5. STRES ve SIKINTI HAMİLELİĞİ ETKİLER Mİ?
Evet, etkiler. Gebelikte, kadının hormonları oldukça değişkendir. Bu değişken ve yükselen değerli hormonlar, anneyi son derece hassas ve stresli yapabilir. Öyle ki bir uzman desteğine ihtiyacın en önemli olduğu dönemler, hamilelik sürecindedir. Bu konuda aile bireylerinin de, özellikle babanın, annenin değişken ruh haline saygı duyması ve onun yanında olması fazlası ile önem arz ediyor. Sıkıntıya girmekten kaçının, spor yapın, sağlıklı beslenin ve sosyalleşerek stresi en aza indirmeye çalışın. Bu sürecin tadını çıkarın ve mutluluğunu doyasıya yaşayın.
Sağlıklı günler diliyorum.
