Unutkanlık, dalgınlık, bir sözü, olayı ya da ismi hatırlayamama gibi pek çok etkenle gün içinde çoğumuz karşılaşırız. Güçlü bir hafızaya ve daha kıvrak bir zekaya ulaşmanın elbette farklı yolları var ve biz bu içeriğimizde buna değinmek istedik.
Yaşlanma ya da hayatın içinde yaşadığımız zor durumlar, bizi daha dalgın ya da düşünce açısından daha durgun kılabilir. Belli ve basit egzersizlerle bu durumu tersine çevirebiliriz. Tıpta “Antrophy” denen bir terim vardır. Bu, yaşlanmaya ya da diğer etkenlere bağlı beyindeki kas kaybı demektir. Kavrama, uygulama, seri düşünme gibi hareketlerimizi etkileyen bu durumu, yine bu egzersizlerle yavaşlatmak ve hem daha zeki bir insana dönüşmek hem de olumsuz durumların etkilerini azaltmak hedefleniyor.
Daha sağlıklı bir beyin için 2335 erkek üzerinde yapılan ve 2013 yılında PLOS ONE’da yayımlanan araştırma aşağıda sıralayacağımız maddeleri hayatına adapte edip uygulayan bireylerin Demans ve bazı bilişsel davranış bozukluklarını yüzde 60 oranında azalttıklarını tespit etmiştir. Maddeler ise şunlar;
- Vücut Kitle İndeksinin normal seviyede olması (BMI)
- Sigara içmemek
- Az ya da hiç alkol
- Yüksek oranda sebze ve meyve alımı
- Düzenli fiziksel aktivite ve egzersizler
Uzmanların günlük rutinlerle uygulamanız gerektiğini söylediği bu egzersizlere hadi bir göz atalım!
MATEMATİKLE İÇLİ DIŞLI OLUN
Matematik ya çok sevilir ya da tamamen nefret edilir. Bunu faydalı bir egzersiz ve bir aktivite olarak görün. Bilmiyorsanız öğrenmenizde fayda var; zira matematik işlemleriyle ilgilenmek, problemler çözmek zinde bir beyin için oldukça önem arz ediyor.
Kaç yaşınızda olursanız olun, matematiği sevin ve onu öğrenin. Zaten biliyor ya da sonradan öğrenmişseniz de kalem – kağıt üzerinde çözmek yerine, işlemleri artık beyninizde yapmaya özen gösterin. Yürüyken, ev işi yaparken ya da otobüste yolculuk esnasında bu yöntemi kullanabilirsiniz.
YABANCI BİR DİL ÖĞRENMEKTEN KORKMAYIN
Yabancı bir dil öğrenirken duyarız ve dinleriz. İşitme durumu beyni uyararak harekete geçmesini sağlar. Kelime haznenizi geliştirirken de yazının başında bahsettiğimiz bilişsel gerileme riskini azaltmış olursunuz. Hatta, yapılan araştırmalara göre, iki ya da üç yabancı dil öğrenenlerde azheimer riski yüzdesinin bir hayli düştüğü biliniyor.
MÜZİK ALETİ ÇALMAYI ÖĞRENİN
Öğrenmek sınırsız. Bu yeteneğimizi neden hayatımızın içinde pozitif bir akıma çevirmeyelim ki! Uzmanların araştırmalarına, hayatımıza giren yeni ve karmaşık bir konuyu öğrenmeye çalışırken, yaş itibariyle yavaşlamaya başlayan beyin kendini güçlü tutuyor ve fonksiyonlar hiç olmadığı kadar aktif çalışıyor. Müziği öğrenin, koroya girin ya da bir enstruman çalmaya başlayın. Bu zihninizi daha diri tutmanızı sağlayacaktır.
EL VE GÖZ YETENEKLERİNİZİ KULLANIN VE BUNU GELİŞTİRİN
Resim çalışmaları, örgü, fotoğraf çekmek, el ve göz becerisi gerektiren işlerle uğraşın. Hem muhteşem hobiler edineceksiniz hem de zihninizi canlı tutacaksınız. Bu basit tekrarlar, dinç bir zihin için küçük ama etkili birer egzersizdir.
GEZİP GÖRDÜĞÜNÜZ VE YENİ ÖĞRENDİĞİNİZ ŞEYLERİN NOTLARINI TUTUN
Bu aktivite zihninizi canlı tutacak bir başka egzersizdir. Yeni öğrendiğiniz cümleleri, okuduğunuz kitaplardan alıntıları, tarihte yaşanmış ve sizin yeni öğrendiğiniz olayları, yanınızda taşıyacağınız küçük bir not defterine yazın.
Bir diğer egzersiz ise gezip gördüğünüz yerlerin seyahat notlarını tutmak ve eve döndüğünüzde o yerlerin krokisini çıkarmak olacak. Muhteşem bir ressam olmanıza gerek yok, göz kararı da olsa bu çizimleri yapmaya, notları tutmaya çalışın. Canlı ve işleyen bir zihin için önemli egzersizlerden bunlar da.
YENİ BİR SPOR DALI İLE İLGİLENİN
Yeni bir sporu hayatımıza dahil etmek, bedenen ve zihnen bizi diri, pozitif ve canlı tutacaktır. Seçtiğimiz spor dalının kurallarını öğrenmek ve uygulamak, beynimizin belli yerlerini çalıştırır ve işlevselliğini geliştirir. Yoga, tenis, yürüyüş gibi bireysel sporlar ya da basketbol, futbol veya voleybol gibi takım oyunları da son derece etkili bir yöntemdir.
YEMEK YAPIN!
Yemek pişirirken koku alma, tatma, görme, dokunma gibi duyuları harekete geçirerek hafızayı güçlendirir. Bunun yanı sıra el ve göz koordinasyonu için de oldukça etkili bir egzersiz çeşididir.
ZİHİN İÇİN OYUNLAR VE BULMACALAR
Bulmaca çözmek, tıpkı matematik problemleriyle ilgilenmek gibi zekanızı geliştirecek bir egzersizdir. Bunların yanı sıra, hafızayı güçlendirmek için bazı mental egzersizler vardır. Bunları sizler için araştırdık. Bu egzersizleri belli aralıklarla yaparak zihninizi ve hafızanızı canlı tutabilirsiniz.
- Yılın aylarını tersten alfabetik olarak aklınızda tutmaya ve içinizden bunları saymaya çalışın. İlk etapta bir kağıda yazarak, daha sonra aklınızdan çalışmak daha etkili olacaktır. Son derece etkili bir beyin egzersizidir.
- Haftanın günlerini tersten ve alfabetik olarak sayın.
- Bir arkadaşınızla son harf oyunu oynayın. Örneğin çiçek dediniz, son harf “K”, kahve” diyerek devam ettireceğiniz bu oyunu oynarken hem keyif alacaksınız hem de hafızanızı zorlayacaksınız.
- Bir kitabın herhangi bir sayfasını açarak oradan bir paragraf bulun ve bunu ezberlemeye çalışın. Bu yöntemle hafızanızı güçlendirebilirsiniz.
- Şarkı sözleri ezberlemek, özellikle yabancı şarkıların sözlerini ezberlemek de bir diğer egzersiz çeşidi.
- Hangi elinizi kullanıyorsunuz? Örneğin cevabınız sağ el ise, sol elinizle diş fırçalamaya çalışın. Ya da bazı basit işleri kullanmadığınız elinizle yapmayı deneyin.
- Farklı bir şekilde kitap okuyun. Bunu derken neyi kastediyoruz? Örneğin belli bir köşeniz varsa, yine aynı yerde, aynı şekilde kitap okumayın. Farklı bir kanepede, başka bir aydınlatma altında kitabınızı okuyabilirsiniz.
- Grup aktiviteleri yapın. Mesela bir sanat grubu oluşturun ve sanat üzerine tartışın ya da ister bir kulüple isterseniz eşiniz – dostunuzla çıkacağınız kalabalık doğa yürüyüşleri yapabilirsiniz. Araştırmalar gösteriyor ki, kalabalık ve sosyal çevre beyni uyanık tutuyor ve işlevselliğini arttırıyor.
- Yeni tatlar ve kokular keşfedin. Bu, beyninizde yeni sinir yolları oluşmasına vesile olacaktır.
- Ayağa kalkın, gözünüzü kapatın ve tek ayak üzerinde, dengede durmaya çalışın.
