2019’un son ayında Çin’in Wuhan kentinde ilk vakanın görülmesinin ardından, son derece hızlı bir ÅŸekilde dünyaya yayılan ve binlerce insanın ölümüne yol açan koronavirüsü gripten ayıran özellikler nelerdir? Bir kiÅŸi, grip mi yoksa koronavirüs mü olduÄŸunu nasıl anlar? Tüm bu soruların yanıtını içeriÄŸimizde sizlerle paylaÅŸtık.
BilindiÄŸi üzere ülkemizde de maalesef ilk vaka görülmüÅŸ ve bu sayı giderek artmakta. Dünya SaÄŸlık Örgütü (DSÖ)’nün son ve güncel verilerine göre 114 ülkede görülen koronavirüs, Mart 2020 itibari ile 118 bin kiÅŸiye bulaÅŸmış durumda ve bilindiÄŸi gibi Pandemi ilan edildi.
Son güncellenen verilere göre koronavirüs (Covid-19) baÅŸlıca semptom ve belirtileri ateÅŸ, kuru öksürük ve nefes darlığı olarak belirlenmiÅŸtir. KiÅŸilerle, özellikle yurtdışından gelmiÅŸ bireylerle yakın temas içinde olmaktan kaçınılması gerekmektedir. Yüz yüze olmak, 2 metrede kısa mesafeden iletiÅŸim kurmak, tokalaÅŸmak ve öpüÅŸmek ya da 15 dakika boyunca kapalı ortamda bulunmak bu hastalığa yakalanmayı kolaylaÅŸtıran faktörler arasında yer alıyor.
PEKÄ° KORONAVÄ°RÜS HANGÄ° YOLLARLA BULAÅžIR?
Tespit edilen en çabuk bulaÅŸma yolu, havada bulunan damlacık vasıtasıyla oluyor. Hasta kiÅŸinin öksürmesi, hapşırması ya da aksırması ile havaya saçılan damlacıklar, nefes yoluyla insanlara yapışabiliyor ve hastalığa davetiye çıkarıyor. Bu nedenle tek kullanımlık mendillerle hapşırıp öksürürken aÄŸzı kapatmak ve ardından bu mendili derhal çöpe atmak, çantada ya da cepte bekletmemek gerekiyor. Maske takmak, ellerimizi su ve sabunla 20 saniye boyunca yıkamak ve kolonya ile kolonyalı mendil kullanmak da hastalıktan korunmak adına son derece önemli adımlar. Bunların yanı sıra kıyafetlerinizi 60 ila 80 derecede yıkamak ve evinizi çamaşır suyu ile dezenfekte etmek, koronavirüsü yok etmekte bilinen yöntemler arasında yer alıyor.
KÄ°MLER RÄ°SK ALTINDA?
Kronik kalp rahatsızlığı olan, hipertansiyon, kronik akciÄŸer hastalığı olan bireyler ve ÅŸeker hastalığına sahip 60 yaÅŸ üstü kiÅŸiler yüksek risk altında sayılıyor. Özellikle sigara içen erkek bireylerde hastalığın daha agresif ve sert seyrettiÄŸi saptanmıştır. Çocuklarda ise koronavirüse baÄŸlı ağır vaka ya da ölüme rastlanmadığı bildirilmiÅŸtir.
ENDÄ°ÅžEYE MAHAL VAR MI?
Hastalık maalesef kontrol altına alınabilmiÅŸ deÄŸil. Aşısı da son bilgilere göre henüz bulunamadı. Hastalığın bir diÄŸer özelliÄŸi olan semptomsuz vakalar yani belirti göstermeden insanlarda olabilme özelliÄŸinden de dolayı, hastalık hızla yayılmaya devam ediyor ve hastalık herkeste aynı seyretmiyor. Ağır ve ileri derece vakalarda da denen tedaviler maalesef yanıt vermiyor. Kaygı ve endiÅŸe hali tüm dünyada artmış olsa da soÄŸukkanlı duruÅŸu elden bırakmamalı ve hijyene özen göstererek ve hastalıktan tüm korunma yollarını adım adım takip ederek uygulamalıyız.
GRÄ°P VE SOÄžUKALGINLIÄžI BELÄ°RTÄ°LERÄ° NELERDÄ°R? KORONAVÄ°RÜSTEN NASIL AYRILIR?
SoÄŸukalgınlığına sahip hastalarda ilk olarak boÄŸazda kaşıntı, burun akıntısı ve takiben öksürük ortaya çıkıyor. Ardından hasta, günlerce sürebilecek boÄŸaz aÄŸrısı, balgamlı ya da kuru öksürük, halsizlik ve baÅŸ aÄŸrısı semptomları görülüyor. Hastalar birkaç günlük istirahatin ardından normal yaÅŸantısına geri dönebiliyor. Gripte ise durum biraz daha farklı, ÅŸiddetli eklem aÄŸrıları, kuvvetli ve uzun süren baÅŸ aÄŸrıları ile yüksek ateÅŸ ve titreme, öksürük, aşırı halsizlik ile yataktan kalkamama ve iÅŸtah kaybı gibi belirtiler gösteriyor ve gribi atlatmak haftalar alabiliyor. Koronavirüs ile grip ve soÄŸukalgınlığının ortak özellikleri ateÅŸ, yorgunluk-halsizlik, vücutta aÄŸrı, öksürük olsa da ayırt edici bir özelliÄŸi var: nefes darlığı! Covid-19 virüsünde en belirgin özellik nefes alırken güçlük çekilmesi. Dünyanın en önemli tıp kurumlarından biri olan ABD’de bulunan Maya Clinic’ten bulaşıcı hastalıklar uzmanı Doktor Greg Poland durumu ÅŸu ÅŸekilde özetliyor: “Grip ve yeni tip koronavirüs alt solunum yollarını etkiliyor. Büyük olasılıkla burnunuz akmayacak; fakat boÄŸaz aÄŸrısı, öksürük, yüksek ateÅŸ ve nefes darlığı yaÅŸayacaksınız.”