PANÄ°K ATAK NEDÄ°R?

Panik atak ve anksiyete (kaygı) bozukluÄŸu psikiyatride aynı tanımda olan rahatsızlıklar deÄŸillerdir. Panik atak; aniden geliÅŸen ve dönem dönem kendini tekrarlayan, 10 ila 30 dakika, nadiren de olsa 1 saat sürebilen ani, ÅŸiddetli korku halidir. Hastalar bunu “kriz” olarak tanımlasa da, psikiyatride bu, “panik atak” olarak adlandırılır.

Panik Atak Belirtileri Nelerdir?

• Kalpte çarpıntı ve hızlı atması


• GöÄŸüste aÄŸrı ya da sancılanma


• KiÅŸinin kendisini bayılacak sanması


• Nefes darlığı, nefes alıp vermede güçlük çekilmesi


• Aniden gelen ve ÅŸiddetli ölüm korkusu


• Titreme


• Uzuvlarda uyuÅŸma ve kasılma


• Fazlasıyla üÅŸüme ya da sıcak ve ateÅŸ basması


• Terleme


• Ani gelen mide bulantısı, midede yanma veya aÄŸrı


• Çevresindeki insanları farklı ve tuhaf hissetme


• Çıldırma, delirme korkusu

EÄŸer bu belirtilerden 4 veya daha fazlasını yaşıyorsanız, derhal bir doktora danışmalısınız. 4’ten az görülen ataklarda ise “kısmi panik atak” durumu yaÅŸanır. Ve yine bir hekime baÅŸvurmanızda fayda vardır.

ANKSÄ°YETE (KAYGI) BOZUKLUÄžU NEDÄ°R?

Aksiyete yani kaygı bozukluÄŸu ise, kaygılı, sıkıntılı hissetme ya da tuhaf bir hisse kapılma halidir. KiÅŸinin beyni, kendisine savunmaya geçme, bir tehlikeye karşı uyarma halindedir. Bu durum, hızlı kalp atışı, çarpıntısı, aşırı terleme, titreme ve olaÄŸandışı tedirginlik hissine yol açar.

ANKSÄ°YETE (KAYGI) BOZUKLUÄžU VE PANÄ°K ATAK AYNI ÅžEYLER MÄ°DÄ°R?

Psikiyatriye göre hayır, deÄŸildir. Her iki rahatsızlığın belirtileri benzer de olsa ya da belirtileri ayırmak güç de olsa, bu iki hastalık aynı ÅŸeyler deÄŸildirler. Panik atak geçiren bir insanda, vücudun sinir sistemi kendini tehlike altında hisseder ve kiÅŸi tabiri caizse “kriz” geçirir. KiÅŸi bayılacağını, başına kötü bir ÅŸey geleceÄŸini zanneder, kalp atışları hızlanır ve nefes kesilir. AÄŸlama, aşırı terleme gibi belirtiler gösterir. Anksiyete bozukluÄŸunda ise kiÅŸide, aslında sürekli olan bir durumdur. Bilinçaltında bir yerlerde varolan bir rahatsızlıktır. Bu yüzden sürekli vardır. Kaygı dönemlerinde kiÅŸi, genel olarak tedirgindir ve olay karşısında kendini tuhaf ve huzursuz hissedebilir. Kaygı bozukluÄŸunun anlaşılması biraz güçtür ve insanlar bu tedirginliklerini gözardı ederek sorunu ötelemek isterler. Bu tip durumlar yaşıyorsanız, muhakkak bir doktora baÅŸvurmalısınız.

Anksiyete (Kaygı) Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

• Toplum içinde konuÅŸmaya ve yemek yemeye çekinme


• Gergin, sıkıntılı ve kaygılı hatta tanımlanmayan bir tuhaflık hissetmek


• Hızlı nefes alıp vermek


• Çabuk gerginleÅŸmek ve öfkelenmek


• Çabuk yorulmak


• Uykusuzluk durumu


• Üzüntülü durumlarda takılı kalmak ve bu durumları fazlaca düÅŸünmek


• Ä°nsanların söz ve davranışlarına fazlasıyla takılmak ve bunları düÅŸünmek


• Kas aÄŸrısı yaÅŸamak


• Titremek veya sallanmak


• BulunduÄŸu yaÅŸamdan kaçıp gitme isteÄŸi


• Toplumda insanlarla konuÅŸmakta zorluk çekmek


• Özgüvensiz hissetme ve bir deÄŸerinin olmadığını düÅŸünme


• Sürekli olarak aÄŸlama isteÄŸi


• Herhangi bir konu veya konularda umutsuz hissetmek


• Konsantrasyon eksikliÄŸi


• Çabuk yorulmak

Anksiyete BozukluÄŸunun Türleri Nelerdir?

1. Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB – Saplantı BozukluÄŸu): Tekrar eden saplantılı ve takıntılı davranışlardır. KiÅŸi aklına gelen kötü düÅŸüncelerden uzaklaÅŸmak için devamlı ve tekrar olarak aynı eylemleri yapmaya meyillidir. ÖrneÄŸin devamlı ellerini yıkamak, belli sayıda ışığı açıp kapatmak ya da sürekli olarak ocağı kontrol etmek gibi, halk arasında “takıntı” olarak bilinen ritüeller gerçekleÅŸtirir. Bunları yapmazsa, hastalığı kötüye gider ve kontrolünü kaybedecek noktaya gelebilir.


2. GenelleÅŸtirilmiÅŸ Kaygı BozukluÄŸu: KiÅŸi pek çok ve hatta her konuda kaygılıdır. Eve hırsızın girmesi, deprem, yangın, hastalık ya da ölüm gibi müdahale edemeyeceÄŸi konularda dahi aşırı hassas ve tedirgindir.


3. Sosyal Fobi: Kalabalık ortamlarda kiÅŸinin aptal yerine konacağı ya da davranışları, konuÅŸması ya da görünümüyle komik duruma düÅŸüp rezil olacağı hissi vardır. Bu kiÅŸiler sosyal ve kalabalık ortamlarda yemek yemeÄŸe çekinirler, yüksek sesle konuÅŸmazlar ya da bu ortamlara girmekten fazlasıyla utanırlar.


4. Panik Atak: Panik atak geçiren kiÅŸi, o an hayati bir tehlike yaÅŸamamasına raÄŸmen, aşırı korku ve tedirginlik halindedir. Kalp atışları hızlanır, nefes almakta güçlük çeker ve bayılacağını hatta öleceÄŸini hissedebilir. Bu atakların süresi birkaç dakika ila 1 saat arası sürebilir ve dönem dönem yaÅŸanabilir.

PANİK ATAK GELDİĞİNDE NE YAPILMALI?

1. Önce derin nefesler alın. Nefesi burnunuzdan alın ve aÄŸzınızdan vermeye özen gösterin.


2. AyaÄŸa kalkarak dik durmaya çalışın. Sinir sistemi, kalpte bir sorun olduÄŸunu düÅŸündürdüÄŸü için, otomatik olarak öne eÄŸileceksiniz, bunu yapmayın. Dik duruÅŸ saÄŸlayın ve nefes alıp vermeye devam edin.


3. Yakın gelecekte ya da az sonra olmasından korktuÄŸunuz ÅŸeyi düÅŸünmeyin. Åžu ana odaklanmaya çalışın. Farklı ve güzel ÅŸeyler hayal edin. GeçmiÅŸte yaÅŸadığınız güzel deneyimleri anımsayın. Gülmeyi, kahkaha atmayı düÅŸünün.


4. Anksiyete ya da panik atağın geldiÄŸini hissettiÄŸiniz anda, kendinizi baÅŸka ÅŸeylerle meÅŸgul edin. YürüyüÅŸe çıkın, sevdiÄŸiniz bir müziÄŸi açın, kahve falı bakın ya da ev iÅŸi yapın!


5. Yakınlarınızı arayın ve onlarla sohbet etmeye çalışın. Bu da kendinizi meÅŸgul edecek baÅŸka bir yöntem. Ayrıca onların fikirlerini de alarak durumu en hafif ÅŸekliyle atlatabilirsiniz.


6. Atağın geleceÄŸini hissettiÄŸinizde ÅŸekerli ÅŸeylerden uzak durmalısınız. Bunun sizi rahatlatacağını düÅŸünseniz de araÅŸtırmalar böyle demiyor maalesef. Fazla ÅŸeker tüketimi anksiyeteyi tetikleyen bir unsur.

PANÄ°K ATAÄžI YENMENÄ°ZE YARDIMCI OLACAK 10 ALTIN KURAL

1. Panik atak olduÄŸunuzu algılayın. Yukarıda saydığımız belirtilerden en az dördünü yaşıyorsanız doktora baÅŸvurun ve vereceÄŸi ilaç ya da terapiyi kabullenin. Ä°lk adım bu hastalığa sahip olduÄŸunuzu kabullenmektir. Böylece tedavi sürecinde daha saÄŸlıklı ilerleyeceÄŸinizi unutmayın.


2. Nefes egzersizleri içerek bir spor ile uÄŸraşın. Medidatif egzersizler de oldukça faydalı olacaktır. Yoga ya da pilates çeÅŸitlerinden birini, fıtık gibi herhangi bir rahatsızlığınız yoksa yapmaya özen gösterin. EÄŸer böyle bir hastalığınız varsa yalnızca nefes egzersizleri de yapabilirsiniz.


3. Negatif düÅŸünceleri deÄŸil, olumluları düÅŸünün. Atak esnasında tüm kötü düÅŸünceler aklınıza gelebilir. O yüzden olumlu düÅŸünmeyi hayatınızın geneline yaymaya özen gösterin. Zhininizde beliren tüm kötü düÅŸüncelere “dur” demelisiniz. Unutmayın, ipler yalnızca bizim elimizde!


4. SakinleÅŸmek için kendinize telkinlerde bulunun. Belli baÅŸlı basit ama önemli cümleleri aklınıza getirin. “Her ÅŸey iyi ve güzel olacak”, “sakinim ve öyle hissediyorum”, “ayaÄŸa kalk, dik dur, derin nefes al ve kontrolü saÄŸla” gibi motive edici cümleler kurun.


5. Kendinizi her şeyin iyi olacağına dair motive edin. Bu konuda kitaplardan ve internette, psikologların makalelerinden faydalanabilirsiniz. Hastalığınızı kabullendikten sonra bu gibi kaynaklardan faydalanabilirsiniz.


6. Ä°laç tedavisi sırasında internetten, size verilen ilacı kullananların yorumlarını araÅŸtırıp okumayın. Doktorunuz, sizin için en uygun ilacı yazacaktır ve her ilaç, her bünyede aynı etkiyi yapmaz. Bunu sakın unutmayın.


7. Panik atak ya da anksiyete sahibi kiÅŸilerle temasa geçin. Bu durum, hastalığınız hakkında daha fazla ÅŸey öÄŸrenmenizi saÄŸlayacaktır. Ayrıca empati kurarak durumu çözümlemenize ve özümsemenize de yardımcı olacak.


8. SaÄŸlıklı beslenin. Pek çok hastalık gibi, saÄŸlıklı beslenmek, doÄŸru yiyecekleri ayarında tüketmek de panik atak ve anksiyete hastalıkları için son derece önemlidir. Åžekerli ve fazla karbonhidrat içeren besinlerden uzak durun. Åžeker, yukarıda da belirttiÄŸimiz gibi, anksiyeteyi tetikleyen bir besindir. Ayrıca asitli içeceklerden de uzak durmanızda fayda var.


9. Uykunuzu düzenlemeye çalışın. Makul saatlerde yatıp kalkın. Gece, sabaha kadar olan bölümde, genetik olarak vücudun ve organların da dinleneceÄŸini, onların da uykuya ihtiyacı olduÄŸunu unutmayın.


10. Bir veya birden fazla hobi edinin. Kendinizi meÅŸgul etmenin bir diÄŸer yolu da budur. EdindiÄŸiniz hobi, yeteneÄŸinizi ön planda tutacak, baÅŸarı ve mutluluk, dolayısıyla da hatırlayacağınız güzel anılara dönüÅŸecektir. Atağı hissettiÄŸiniz anda da bu baÅŸarı ve mutluluk anlarını hatırlayabilirsiniz.

Unutmayın, panik atak tedavisi olan bir hastalıktır. Uzman yardımı ve kendi motivasyonunuz sayesinde bu rahatsızlığı yenebilirsiniz.