PANİK ATAK NEDİR?

Panik atak ve anksiyete (kaygı) bozukluğu psikiyatride aynı tanımda olan rahatsızlıklar değillerdir. Panik atak; aniden gelişen ve dönem dönem kendini tekrarlayan, 10 ila 30 dakika, nadiren de olsa 1 saat sürebilen ani, şiddetli korku halidir. Hastalar bunu “kriz” olarak tanımlasa da, psikiyatride bu, “panik atak” olarak adlandırılır.

Panik Atak Belirtileri Nelerdir?

• Kalpte çarpıntı ve hızlı atması


• Göğüste ağrı ya da sancılanma


• Kişinin kendisini bayılacak sanması


• Nefes darlığı, nefes alıp vermede güçlük çekilmesi


• Aniden gelen ve şiddetli ölüm korkusu


• Titreme


• Uzuvlarda uyuşma ve kasılma


• Fazlasıyla üşüme ya da sıcak ve ateş basması


• Terleme


• Ani gelen mide bulantısı, midede yanma veya ağrı


• Çevresindeki insanları farklı ve tuhaf hissetme


• Çıldırma, delirme korkusu

Eğer bu belirtilerden 4 veya daha fazlasını yaşıyorsanız, derhal bir doktora danışmalısınız. 4’ten az görülen ataklarda ise “kısmi panik atak” durumu yaşanır. Ve yine bir hekime başvurmanızda fayda vardır.

ANKSİYETE (KAYGI) BOZUKLUĞU NEDİR?

Aksiyete yani kaygı bozukluğu ise, kaygılı, sıkıntılı hissetme ya da tuhaf bir hisse kapılma halidir. Kişinin beyni, kendisine savunmaya geçme, bir tehlikeye karşı uyarma halindedir. Bu durum, hızlı kalp atışı, çarpıntısı, aşırı terleme, titreme ve olağandışı tedirginlik hissine yol açar.

ANKSİYETE (KAYGI) BOZUKLUĞU VE PANİK ATAK AYNI ŞEYLER MİDİR?

Psikiyatriye göre hayır, değildir. Her iki rahatsızlığın belirtileri benzer de olsa ya da belirtileri ayırmak güç de olsa, bu iki hastalık aynı şeyler değildirler. Panik atak geçiren bir insanda, vücudun sinir sistemi kendini tehlike altında hisseder ve kişi tabiri caizse “kriz” geçirir. Kişi bayılacağını, başına kötü bir şey geleceğini zanneder, kalp atışları hızlanır ve nefes kesilir. Ağlama, aşırı terleme gibi belirtiler gösterir. Anksiyete bozukluğunda ise kişide, aslında sürekli olan bir durumdur. Bilinçaltında bir yerlerde varolan bir rahatsızlıktır. Bu yüzden sürekli vardır. Kaygı dönemlerinde kişi, genel olarak tedirgindir ve olay karşısında kendini tuhaf ve huzursuz hissedebilir. Kaygı bozukluğunun anlaşılması biraz güçtür ve insanlar bu tedirginliklerini gözardı ederek sorunu ötelemek isterler. Bu tip durumlar yaşıyorsanız, muhakkak bir doktora başvurmalısınız.

Anksiyete (Kaygı) Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

• Toplum içinde konuşmaya ve yemek yemeye çekinme


• Gergin, sıkıntılı ve kaygılı hatta tanımlanmayan bir tuhaflık hissetmek


• Hızlı nefes alıp vermek


• Çabuk gerginleşmek ve öfkelenmek


• Çabuk yorulmak


• Uykusuzluk durumu


• Üzüntülü durumlarda takılı kalmak ve bu durumları fazlaca düşünmek


• İnsanların söz ve davranışlarına fazlasıyla takılmak ve bunları düşünmek


• Kas ağrısı yaşamak


• Titremek veya sallanmak


• Bulunduğu yaşamdan kaçıp gitme isteği


• Toplumda insanlarla konuşmakta zorluk çekmek


• Özgüvensiz hissetme ve bir değerinin olmadığını düşünme


• Sürekli olarak ağlama isteği


• Herhangi bir konu veya konularda umutsuz hissetmek


• Konsantrasyon eksikliği


• Çabuk yorulmak

Anksiyete Bozukluğunun Türleri Nelerdir?

1. Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB – Saplantı Bozukluğu): Tekrar eden saplantılı ve takıntılı davranışlardır. Kişi aklına gelen kötü düşüncelerden uzaklaşmak için devamlı ve tekrar olarak aynı eylemleri yapmaya meyillidir. Örneğin devamlı ellerini yıkamak, belli sayıda ışığı açıp kapatmak ya da sürekli olarak ocağı kontrol etmek gibi, halk arasında “takıntı” olarak bilinen ritüeller gerçekleştirir. Bunları yapmazsa, hastalığı kötüye gider ve kontrolünü kaybedecek noktaya gelebilir.


2. Genelleştirilmiş Kaygı Bozukluğu: Kişi pek çok ve hatta her konuda kaygılıdır. Eve hırsızın girmesi, deprem, yangın, hastalık ya da ölüm gibi müdahale edemeyeceği konularda dahi aşırı hassas ve tedirgindir.


3. Sosyal Fobi: Kalabalık ortamlarda kişinin aptal yerine konacağı ya da davranışları, konuşması ya da görünümüyle komik duruma düşüp rezil olacağı hissi vardır. Bu kişiler sosyal ve kalabalık ortamlarda yemek yemeğe çekinirler, yüksek sesle konuşmazlar ya da bu ortamlara girmekten fazlasıyla utanırlar.


4. Panik Atak: Panik atak geçiren kişi, o an hayati bir tehlike yaşamamasına rağmen, aşırı korku ve tedirginlik halindedir. Kalp atışları hızlanır, nefes almakta güçlük çeker ve bayılacağını hatta öleceğini hissedebilir. Bu atakların süresi birkaç dakika ila 1 saat arası sürebilir ve dönem dönem yaşanabilir.

PANİK ATAK GELDİĞİNDE NE YAPILMALI?

1. Önce derin nefesler alın. Nefesi burnunuzdan alın ve ağzınızdan vermeye özen gösterin.


2. Ayağa kalkarak dik durmaya çalışın. Sinir sistemi, kalpte bir sorun olduğunu düşündürdüğü için, otomatik olarak öne eğileceksiniz, bunu yapmayın. Dik duruş sağlayın ve nefes alıp vermeye devam edin.


3. Yakın gelecekte ya da az sonra olmasından korktuğunuz şeyi düşünmeyin. Şu ana odaklanmaya çalışın. Farklı ve güzel şeyler hayal edin. Geçmişte yaşadığınız güzel deneyimleri anımsayın. Gülmeyi, kahkaha atmayı düşünün.


4. Anksiyete ya da panik atağın geldiğini hissettiğiniz anda, kendinizi başka şeylerle meşgul edin. Yürüyüşe çıkın, sevdiğiniz bir müziği açın, kahve falı bakın ya da ev işi yapın!


5. Yakınlarınızı arayın ve onlarla sohbet etmeye çalışın. Bu da kendinizi meşgul edecek başka bir yöntem. Ayrıca onların fikirlerini de alarak durumu en hafif şekliyle atlatabilirsiniz.


6. Atağın geleceğini hissettiğinizde şekerli şeylerden uzak durmalısınız. Bunun sizi rahatlatacağını düşünseniz de araştırmalar böyle demiyor maalesef. Fazla şeker tüketimi anksiyeteyi tetikleyen bir unsur.

PANİK ATAĞI YENMENİZE YARDIMCI OLACAK 10 ALTIN KURAL

1. Panik atak olduğunuzu algılayın. Yukarıda saydığımız belirtilerden en az dördünü yaşıyorsanız doktora başvurun ve vereceği ilaç ya da terapiyi kabullenin. İlk adım bu hastalığa sahip olduğunuzu kabullenmektir. Böylece tedavi sürecinde daha sağlıklı ilerleyeceğinizi unutmayın.


2. Nefes egzersizleri içerek bir spor ile uğraşın. Medidatif egzersizler de oldukça faydalı olacaktır. Yoga ya da pilates çeşitlerinden birini, fıtık gibi herhangi bir rahatsızlığınız yoksa yapmaya özen gösterin. Eğer böyle bir hastalığınız varsa yalnızca nefes egzersizleri de yapabilirsiniz.


3. Negatif düşünceleri değil, olumluları düşünün. Atak esnasında tüm kötü düşünceler aklınıza gelebilir. O yüzden olumlu düşünmeyi hayatınızın geneline yaymaya özen gösterin. Zhininizde beliren tüm kötü düşüncelere “dur” demelisiniz. Unutmayın, ipler yalnızca bizim elimizde!


4. Sakinleşmek için kendinize telkinlerde bulunun. Belli başlı basit ama önemli cümleleri aklınıza getirin. “Her şey iyi ve güzel olacak”, “sakinim ve öyle hissediyorum”, “ayağa kalk, dik dur, derin nefes al ve kontrolü sağla” gibi motive edici cümleler kurun.


5. Kendinizi her şeyin iyi olacağına dair motive edin. Bu konuda kitaplardan ve internette, psikologların makalelerinden faydalanabilirsiniz. Hastalığınızı kabullendikten sonra bu gibi kaynaklardan faydalanabilirsiniz.


6. İlaç tedavisi sırasında internetten, size verilen ilacı kullananların yorumlarını araştırıp okumayın. Doktorunuz, sizin için en uygun ilacı yazacaktır ve her ilaç, her bünyede aynı etkiyi yapmaz. Bunu sakın unutmayın.


7. Panik atak ya da anksiyete sahibi kişilerle temasa geçin. Bu durum, hastalığınız hakkında daha fazla şey öğrenmenizi sağlayacaktır. Ayrıca empati kurarak durumu çözümlemenize ve özümsemenize de yardımcı olacak.


8. Sağlıklı beslenin. Pek çok hastalık gibi, sağlıklı beslenmek, doğru yiyecekleri ayarında tüketmek de panik atak ve anksiyete hastalıkları için son derece önemlidir. Şekerli ve fazla karbonhidrat içeren besinlerden uzak durun. Şeker, yukarıda da belirttiğimiz gibi, anksiyeteyi tetikleyen bir besindir. Ayrıca asitli içeceklerden de uzak durmanızda fayda var.


9. Uykunuzu düzenlemeye çalışın. Makul saatlerde yatıp kalkın. Gece, sabaha kadar olan bölümde, genetik olarak vücudun ve organların da dinleneceğini, onların da uykuya ihtiyacı olduğunu unutmayın.


10. Bir veya birden fazla hobi edinin. Kendinizi meşgul etmenin bir diğer yolu da budur. Edindiğiniz hobi, yeteneğinizi ön planda tutacak, başarı ve mutluluk, dolayısıyla da hatırlayacağınız güzel anılara dönüşecektir. Atağı hissettiğiniz anda da bu başarı ve mutluluk anlarını hatırlayabilirsiniz.

Unutmayın, panik atak tedavisi olan bir hastalıktır. Uzman yardımı ve kendi motivasyonunuz sayesinde bu rahatsızlığı yenebilirsiniz.